De zondagen van de Veertigdagentijd vormen liturgische voetstappen met een sterke boodschap: God opent telkens weer nieuwe toekomst.
De Veertigdagentijd bevat vijf zondagen die uitlopen op Palmzondag en de Goede Week. Zij zijn als geestelijke voetstappen die ons voorbereiden op het grote feest van Pasen. Tijdens die zondagen van de Veertigdagentijd in de C-cyclus ontdekken wij in de liturgie van het woord twee dwarslijnen: van bekoring naar bekering.
Oude en Nieuwe Verbond
Eerste lezing: God is trouw
De eerste lezing cirkelt altijd rond het grote thema van het Verbond dat God met de mensen sloot in de uitverkiezing van het joodse volk. Heel de geschiedenis komt aan bod. Vanaf de schepping (1ste zondag) via Abraham (2de zondag) en Mozes (3de zondag) wordt het perspectief niet beperkt tot het joodse volk, maar uitgebreid tot de eindtijd met beloftes van heil voor alle volkeren. God neemt steeds het initiatief om genadig aanwezig te zijn bij zijn volk in alle omstandigheden.
Tweede lezing: De gelovige mens vertrouwt op God
De lezingen uit de brieven van Paulus verwoorden het antwoord van de mens tegenover Gods belofte van trouw. Wij vinden er aansporingen tot steeds vernieuwde geloofsinzet en volharding.
Ook de antwoordpsalmen vertolken dat vertrouwen op ongeëvenaarde wijze.
Evangelie: Van bekoring naar bekering
De eerste en tweede zondag hebben een vast gegeven. De eerste zondag is dit altijd de bekoring van Jezus in de woestijn; het zijn bekoringen die iedere christen bedreigen. De tweede zondag is dit gegeven altijd de verheerlijking van Jezus op de berg, een voorafbeelding van zijn verrijzenis.
De drie volgende zondagen is het leidmotief telkens de bekering. Derde zondag: joodse volk (gesymboliseerd in de parabel van de vijgenboom). Vierde zondag: de verloren zoon en de barmhartige vader. Vijfde zondag: de overspelige vrouw.
Tweede zondag: Kijk naar de hemel
Gen. 15, 5-12.17-18: In de eerste lezing – net als in het evangelie – toont God zich in een wolk en in licht. ‘Kijk naar de hemel …‘ klinkt het daar. Abraham wordt uitgenodigd om te geloven. Gods belofte, zijn Verbond, is het fundament van dat vertrouwen.
“De Heer is mijn licht en mijn leidsman, wie zou ik vrezen … Wees moedig van hart en vertrouw op de Heer”. Ps. 27
Fil. 3, 17-4.1: Paulus stuurt vanuit zijn gevangenschap een boodschap van bemoediging aan de Christenen van Filippi: ‘Houdt stand in de Heer!’. Hij is ervan overtuigd dat het lijden van deze wereld – het kruis – een doortocht is naar de verrijzenis tot het eeuwig leven in ons vaderland, de hemel.
Lc. 9, 28b-36: Lucas vermeldt dat Jezus in gebed was, wanneer Hij van gedaante verandert en – voor enkele leerlingen – verschijnt ‘in heerlijkheid’ samen met Mozes en Elia. In die twee figuren wordt heel het Eerste Verbond opgeroepen: de Wet en de Profeten. De Messias werd verwacht als een nieuwe Mozes, die de definitieve bevrijding zou brengen. Men zag ook Elia terugkeren als de laatste grote profeet om de weg te effenen voor de Messias. ‘Dit is mijn Zoon, de Uitverkorene, luister naar Hem’, zo klinkt de stem van God vanuit een wolk. Jezus toont hier zijn ware – stralende – gelaat en geeft ons een doorkijk naar Pasen toe: de belofte dat Hij in Jeruzalem een nieuwe exodus zal voltrekken: een doorgang van duisternis naar licht, van dood naar nieuw leven. Het lijden van de mens krijgt niet het laatste woord. Christenen mogen niet stoppen bij het aardse, het zichtbare, de soms pijnlijke en harde werkelijkheid, maar de horizon opentrekken, hemelsbreed, tot daar waar de eigenlijke betekenis van Jezus openbaar wordt, als belofte voor onze toekomst.
