Broeders en zusters,
Binnenkort vieren wij het Kerstfeest; het geboortefeest van onze Heer. Een van de mooiste titels die Christus draagt is Vredevorst.
Maar in onze dagen verbinden velen geloof primair met geweld. Al bijna twee jaar woedt er oorlog tussen Rusland en de Oekraïne. Twee landen met sterke oosters-orthodoxe wortels voeren een bloedige strijd. Verwoesting, dood en verderf zijn het resultaat. Twee landen met een lange christelijke traditie verduisteren het vredesevangelie van Christus.
Begin oktober trokken Palestijnse extremisten Israël binnen. Willekeurig werden honderden mensen uit blinde haat gedood. Zelfs baby’s en kinderen werden niet gespaard. En de regering van Israël reageert met veel tegengeweld. Verdriet bij joodse mensen maar evenzeer bij islamitische en christelijke Palestijnen. Het is pijnlijk te moeten constateren dat joden, christenen en moslims een geschiedenis vol geweld kennen.
Regelmatig stellen seculiere mensen een spannende maar ook pijnlijke vraag: ‘Zou het niet beter zijn als alle religies zouden verdwijnen?’ Zonder godsdiensten zouden wij, zo redeneren zij, van veel geweld worden verlost want de claim van een goddelijke waarheid zou heel gemakkelijk kunnen leiden tot gewelddadig gedrag. Nu valt er op deze stelling natuurlijk veel af te dingen. Met name in de vorige eeuw hebben seculiere ideologieën een stroom van ellende veroorzaakt.
Onze eigen heilige Titus Brandsma doorzag al vroeg het anti-evangelie van het nazisme. Miljoenen mensen werden het slachtoffer van de terreur van de nationaal socialisten. Maar ik noem ook de vele doden in de communistische Goelag Archipel van Stalin. Op fabrieksmatige wijze werden zij omgebracht. Ook de moordpartijen in Cambodja en het China van Mao kan ik memoreren. Al deze seculiere regimes kenden een dodelijke onverdraagzaamheid met betrekking tot andersdenkenden.
Ook vandaag bestaat er naast religieus geweld politiek-ideologische terreur. Toch is het goed om als gelovige de handschoen op te pakken. Hoe gewelddadig zijn de bronnen van ons christelijk geloof? Hoe gewelddadig is de Heilige Schrift?[..]
Slotwoorden
Voor de wereldvrede is een coalitie van gematigden uit allerlei godsdiensten en levensovertuigingen van groot belang. Juist bij spanningen tussen mensen is de deugd van de temperantia de gematigdheid en de zelfbeheersing belangrijk. Mensen zijn bij conflicten geroepen tot overleg en dialoog, niet tot een gewelddadige oplossing. Alle mensen zijn immers schepselen van God. Ieder mens is geschapen naar Gods beeld en gelijkenis. Dat moet een belangrijke notie zijn om geweld tussen mensen direct te stoppen. Wie het schepsel schendt, schendt de Schepper. Mensen moeten andere mensen nooit ontmenselijken of demoniseren.
Broeders en zusters, binnenkort vieren wij het Kerstmis, de geboorte van Jezus. Hij is onze Vredevorst. Wij bidden dat mensen zijn onderwijs over vrede en verzoening steeds beter gaan begrijpen en vanuit de vrede van Christus gaan leven.
Vanuit die hoop wens ik u een zalig en gezegend Kerstmis en Gods zegen voor 2024.
Mgr. dr. Gerard de Korte
Bisschop van ‘s-Hertogenbosch
(Dit is een sterk ingekorte versie. De volledige tekst is te vinden op https://www.bisdomdenbosch.nl/christus-is-onze-vrede-over-geloof-en-geweld/
